دولت روسيه، سوريه و متحدان‌شان، تفسيرشان اين بود كه تعيين رئيس‌جمهور آينده در انتخابات و رفراندوم‌هاي بعدي از جانب ملت سوريه بايد صورت گيرد. اما تفسير آمريكا و متحدان منطقه‌اي‌اش اين بود كه رئيس‌جمهور بايد پيش از اصلاحات از قدرت كناره گيرد. برايند اين امر، شدت گرفتن بحران، ادامه درگيري‌ها و برگزاري كنفرانس ژنو2 و موارد ديگر بود. اكنون علت استقبال از پيشنهاد روسيه براي حل بحران سوريه، به ستوه آمدن قدرت‌ها و كنشگران منطقه‌اي و بين‌المللي از رويدادهاي سوريه است.
افزون بر اينها، ارتش سوريه همچنان قوت و استحكام خود را حفظ كرده‌است. اراده سياسي دولت و ملت سوريه نيز مستحكم ماند و اكنون زمام امور به‌دست دولت و ارتش است و توانسته‌اند بسياري از خطرات پيچيده را از سربگذرانند و خود صحنه گردان اوضاع و شرايط باشند.
پيشنهاد روسيه و سازمان ملل مبتني بر چند نكته است. نخست اينكه رهبريت سوريه به دور از كشمكش‌ها و بحث و جدل‌ها بماند و عملا مسئله رياست‌جمهوري مطرح نيست. دوم اينكه نيروهاي امنيتي و نظامي محفوظ بمانند و سوم اينكه وحدت ملي و تماميت ارضي سوريه خدشه‌دار نشود و هيچ تجزيه‌اي مطرح نشود. عنصر ديگر هم آتش‌بس است كه مراحل متعددي دارد. مقام‌هاي سوريه مي‌گويند كه تروريست‌ها بايد از كشور خارج شوند.
بنابر ايده سوري‌ها، امكان چانه‌زني با گروه‌هاي مخالف سوريه است اما با گروه‌هاي تروريستي اين امكان فراهم نيست. اين موضوع يكي از مسائل محل اختلاف است. درباره برگزاري كنفرانس‌ها هم اندكي اختلاف است اما به‌نظر مي‌رسد كه سوريه با برگزاري اوليه جلسات در روسيه موافقت كرده است اما سپس اين ديدارها در دمشق برگزار خواهد شد. بشار اسد در سال‌هاي گذشته نيز تأكيد كرده بود كه توافقات ميان طرف‌هاي سوري هرچه باشد آن را خواهد پذيرفت و به‌نظر مي‌رسد كه اين بار هم اين امر را با طرف‌هاي روسي درميان گذاشته است.
در اين بين، نبايد نقش ايران، عراق و حزب‌الله را ناديده گرفت. اين كنشگران از طرح روسيه و نيز طرح سازمان ملل در حلب استقبال كرده‌اند اما عربستان و تركيه چندان روي خوشي تاكنون به طرح مسكو نشان نداده‌اند و اگر اين امر عملي شود طرح مسكو موفق نخواهد شد. روس‌ها گفته‌اند كه طرح خود را بدون درنظرگرفتن قدرت‌هاي منطقه‌اي پيش خواهند برد. اگر چنين ايده‌اي را بپذيريم، پيشبرد اين طرح به سختي و دشواري ميسر خواهد شد. زيرا حمايت‌هاي عربستان و تركيه از گروه‌هاي مسلح مانع تحقق آن مي‌شود. اما با توجه به اينكه ارتش سوريه و عراق تسلط ويژه بر مناطق يافته‌اند، گروه‌هاي مخالف سوريه پذيرفته‌اند كه بايد راهكاري سياسي را براي اين بحران پيدا كنند.
- كارشناس مسائل خاورميانه
نظر شما